Chanuka w Bibliotece

Chanuka to święto żydowskie, które ma miejsce na przełomie listopada i grudnia. Nazywane jest świętem świateł. Obchodzone na pamiątkę  odzyskania i oczyszczenia świątyni przez ród Machabeuszy oraz niecodziennego zjawiska, które miało tam miejsce. 

Kiedy starożytni Izraelczycy byli pod panowaniem dynastii Seleucydów, zakazano praktyk religijnych, a miejsca kultu zmieniły przeznaczenie. Hebrajczycy byli zniewoleni i poddani królowi Antiochowi IV Epifanesowi. Wobec prześladowań zorganizowano powstanie, na czele którego stanął Juda Machabeusz. Powstańcom udało się przezwyciężyć Syryjczyków oraz odzyskać świątynię – najważniejsze miejsce w religii żydowskiej, miejsce przechowywania arki przymierza. Zgodnie z tradycją, mówi się, że w świątyni było jedno naczynie z oliwą, konieczną do podtrzymywania ognia w świeczniku. Taka ilość oliwy zazwyczaj wystarczała na jeden dzień.  Mimo to rozpalano płomień codziennie przez 8 dni. Całą sytuację uznano za cud. 

Obecnie  upamiętnia się to wydarzenie w każdym żydowskim domu. Przez 8 dni zapala się kolejno po jednej świecy w specjalnym świeczniku zw. chanukija. Jest to święto rodzinne i radosne.  Do tradycji należy gra w bączka żydowskiego [na zdjęciu], śpiewanie pieśni, spożywanie potraw smażonych na oleju np. pączki lub placki ziemniaczane tzw. latkes.

                                                                                                                              
                                                                                                                                 Karolina Robak
  

Steven Saylor „Siedem cudów”

Lubię zmysłowość starożytnego Rzymu. Chętnie sięgam po powieści z gatunku bildungsroman. Nie przeszkadza mi sprawnie skonstruowana zagadka kryminalna. To wszystko miałem nadzieję odnaleźć w cyklu „Roma sub rosa”. Otrzymałem rozrywkę na dobrym poziomie, połączenie programu historycznego na Discovery z przygodami Sherlocka Holmesa. Czegoś mi tu zabrakło…

Głównym bohaterem jest młody Rzymianin Gordianus oraz jego mistrz, grecki poeta, Antypater z Sydonu. Osiemnastoletni chłopak wyrusza z Rzymu, ze swoim umarłym dla świata nauczycielem, w celu zwiedzenia tytułowych siedmiu cudów. Za tym wszystkim kryje się jeszcze pewna polityczna intryga. Nieświadomy tego Gordianus chłonie wiedzę i wrażenia estetyczne oraz poznaje rozkosze ciała (również w miłości męsko-męskiej, jak przystało na czasy starożytne).

Różne epizody „Siedmiu cudów” były wcześniej publikowane jako oddzielne opowiadania. Są to osobne całości, co ma widocznie negatywny wpływ na siłę przyciągania powieści. Każdy z cudów to zagadka rozwiązana przez Gordianusa wykorzystującego umiejętność dedukcji i sprzyjający wpływ losu. Z konieczności łamigłówki są proste a ich rozwiązania błyskawiczne. Siedem cudów i egzotyczne światy to za mało, aby utrzymać uwagę wybrednego czytelnika. Dla pasjonatów Starożytności powinno jednak wystarczyć.

Paweł Niesiołowski

Martin Šmaus "Dziewczynko roznieć ogieniek"

Niegdyś Lidia Ostałowska w swojej reporterskiej relacji (wydanej dwukrotnie w 2000 r . i 2012 r.) „Cygan to Cygan” zrobiła przegląd sytuacji Romów w krajach postkomunistycznych, w Europie Środkowo – Wschodniej.  Z książki wyłoniło się życie trudne, naznaczone, odizolowane. 

Podobnie jest w publikacji Martina Šmausa, ale...

Andrejka Dunkę poznajemy jako dziecko, a rozstajemy się z nimi jako ojcem. Jest Cyganem. Urodzony w małej wioseczce w Czechosłowacji, zostaje szybko rozdzielony z matką i rozpoczyna życie w mieści, z dalszą rodziną – bez potoków, znachorek, ziół i robaczków świętojańskich.  Doskwierająca bieda, ciasnota i zależność wymuszają  na nim przedwczesną dorosłość. Chłopiec utrzymuje się z drobnych kradzieży, żebractwa, „kombinatorstwa”.

Splot wydarzeń, emocji i marzeń wywołuje w nim chęć życia uczciwego i godnego.  Niestety, wszelkie próby życia podług „zasad społecznych” przekreśla pochodzenie – jest Cyganem, czyli zawsze winny, niechciany, wykluczony, niedomagający. Jedyną szansę dla siebie widzi w powrocie do korzeni, do życia w wiejskiej osadzie. Na pozór wszystko się udaje: kocha i jest kochany, pracuje uczciwie, wydaje się, że znalazł stabilizacje, swoje miejsce na świecie...na niedługo...ponownie pojawia się zawiść, zazdrość i niechęć. Nie do człowieka, nie do sąsiada, do Cygana.

„Dziewczynko roznieć ogieniek” to debiut czeskiego pisarza Martina Šmausa. Opisuje Cyganów z Czechosłowacji. Ich piękne, magiczne, czyste i proste życie . Z drugiej strony autor pokazuje, że dola romska to też ubóstwo, zimno, strach. Ale trudy egzystencjalne nie są tak dojmujące jak wykluczenie społeczne, stygmatyzacja, bariera pochodzenia.

Autor w poruszającej powieści pokazał człowieka, który wiele razy upada i tyle samo razy wstaje. Mimo chęci i silnej woli nie może realizować tych najprostszych – wydawałoby się nie tak trudnych do urzeczywistnienia – marzeń i planów. Szukając szczęścia zamieniał miasto na wieś, wieś na miasto...to nic nie dało, bo ludzi nie udało mu się odmienić.

Może bohater odmieni nas.

Karolina Robak

Polscy Herosi

Wszystkim fanom serii Ricka Riordana "Percy Jackson i Bogowie Olimpijscy" polecam bloga "Polscy Herosi". Pisarki i uczennice Gdańskich Szkół Autonomicznych uprawiają tu gatunek zwany fan fiction. Okazuje się, że w Polsce również znajduje się obóz herosów. Tym razem to tutaj rozstrzygną się losy świata. Na niebezpieczną misję wyruszają: Pola córka Apolla, Kaja dziecko Posejdona, Zosia wychowana przez Demeter, Adam syn Nike oraz Bogna córka... 

"Polskich Herosów" czyta się bardzo dobrze. Autorki mają pasję, umiejętności pisarskie i poczucie humoru. Atrakcją dla czytelniczek i czytelników może być to, że akcja rozgrywa się w Gdańsku. Spodobały mi się odwołania do bogów słowiańskich. Warto też zwrócić uwagę na możliwości, jakie daje tworzenie opowieści na blogu. Czytelnicy mogą komentować i wpływać w ten sposób na rozwój wypadków. Do czego wszystkich zachęcam.

http://polscy5herosi.blogspot.com/

Paweł Niesiołowski

Spotkanie z Anną Sobecką

 

Sylvie Baussier "Mitologie"

Za pomocą mitów ludzie tłumaczyli sobie świat, porządkowali swoje życie. Były to opowieści o bogach i herosach, którzy stworzyli kosmos, o tym, co było na początku. Potem człowiek powtarzał losy swoich stwórców. Jednak, czy użycie czasu przeszłego jest tutaj uzasadnione? Przecież mity nadal rządzą ludzką wyobraźnią. Dlatego warto poznać mitologie różnych kultur – dzięki temu możemy lepiej zrozumieć samych siebie.

Książki z mitami i o mitach w większości są skierowane do młodzieży i dorosłych. A przecież to dzieci są najbardziej ciekawe świata. Teraz w bibliotece możecie znaleźć bogatą w informacje i pełną ilustracji encyklopedię z serii „Odkrywanie świata” zatytułowaną „Mitologie” autorstwa Sylvie Baussier. A w niej – przeczytać o mitach ze wszystkich kontynentów i znaleźć odpowiedzi na najważniejsze pytania. 

Nakarm swoją wyobraźnię – ona stwarza twój świat!

Paweł Niesiołowski

Wojciech Widłak „Sekret ponurego zamku”; Rafał Witek „Maja na tropie jaja”; Melania Kapelusz „Tajemnica pewnej sąsiadki”

Wśród nowych książek w bibliotece znalazły się ciekawe propozycje dla najmłodszych (w wieku 5-7 lat), którzy dopiero zaczynają przygodę z samodzielnym czytaniem. Seria „Czytam sobie” wydawnictwa Egmont wprowadza dziecko w świat słowa pisanego w sposób mądry i atrakcyjny. Dzięki trzem stopniom wtajemniczenia młody człowiek pozna literaturę w łatwy i przyjemny sposób. Mają w tym pomóc ćwiczenia głoskowania, sylabizowania, czy słownik trudnych wyrazów.

Przede wszystkim jednak seria „Czytam sobie” to ciekawe i bogato ilustrowane opowieści. Wojciech Widłak w „Sekrecie ponurego zamku” opowiada o kłopotach mieszkańców pewnego miasta ze zjawą. Dzięki wyobraźni Rafała Witka wyruszamy z Mają i papugą w podróż po lądach i morzach śladem złotego jaja („Maja na tropie jaja”). Jakby tego było mało Melania Kapelusz w „Tajemnicy pewnej sąsiadki” próbuje zdemaskować prawdziwą czarownicę.

O, karrrtofelek, ile zabawy! - wykrzyknęła zdumiona papuga.

Paweł Niesiołowski

Angelika Kuźniak „Papusza”

Poznajmy Bronisławę Wajs zwaną Papuszą, co w języku Cyganów znaczy lalka. Angelika Kuźniak zainteresowała się Papuszą już po śmierci swojej bohaterki. Czerpie informacje między innymi z korespondencji Bronisławy Wajs i jej literackich przyjaciół – Jerzego Ficowskiego i Juliana Tuwima. Bo Papusza była poetką. Miała naturalny dar poetyzowania. Jej wiersze nie są intelektualne, wykoncypowane, lecz bardzo proste. Obdarowują czytelnika pięknymi obrazami i porównaniami. Nie jest to już poezja ludowa, lecz nie przynależy jeszcze do salonów. Utwory Papuszy charakteryzuje urok dziecięcych zachwytów. Mamy okazję się o tym przekonać podczas lektury książki Angeliki Kuźniak.

Niestety Papusza należała do poetek przeklętych. Po publikacji jej wierszy Cyganie oskarżyli ją o zdradę tajemnic własnego ludu. Spotkała się z ostracyzmem społecznym, upokorzeniem i prześladowaniem. Została wtrącona w samotność.

A była członkinią wyjątkowej społeczności – ceniącej wolność, ale też zabawę w grupie i tradycję. Dramatyczne losy Cyganów splatają się z życiem Papuszy, dlatego w książce Angeliki Kuźniak możemy poznać nie tylko ich kulturę, ale też ważne dla historii tego ludu wydarzenia: rzeź na Wołyniu i przymusowe osiedlanie.

Poezja Bronisławy Wajs to bezcenny samorodek polskiej literatury współczesnej. Mam nadzieję, że książka Angeliki Kuźniak przemieni ją w biżuterię, która wprawdzie ma swoją cenę, ale jest noszona.

Paweł Niesiołowski

Spotkanie z Anną Sobecką

Joël Dicker „Prawda o sprawie Harry’ego Queberta”

Książka jest reklamowana jako szwajcarskie „Millenium” (kultowy kryminał Stiega Larssona). Mój pierwszy kontakt z „Prawdą o sprawie Harry’ego Queberta” był rewelacyjny, nie mogłem się od niej oderwać. Powieść napisaną prostym językiem czyta się łatwo i przyjemnie. Po kilku godzinach i kilkuset stronach lektury euforia przeszła w zadowolenie. Niekończące się zwroty akcji mogą z czasem znużyć lub zirytować mniej wytrwałych czytelników. Po skończeniu książki odczułem pewien niedosyt – Dicker więcej obiecuje niż daje czytelnikowi.

Wiele lat temu zaginęła piętnastoletnia dziewczyna. Teraz jej zwłoki zostają odkryte przypadkiem w ogrodzie wielkiego pisarza Harry’ego Queberta. Jego były uczeń, Marcus Goldman, który zmaga się z pisaniem drugiej książki – nie ma na nią pomysłu, gdy termin wyznaczony przez wydawcę zbliża się nieubłaganie – próbuje pomóc mistrzowi i przyjacielowi. Wie, że Quebert był kochankiem dziewczyny, ale nie wierzy w jego udział w morderstwie. Sprawa stanie się dla Goldmana inspiracją do napisania kolejnego bestsellera.

Poznajemy szczegóły romansu Harry’ego z Nolą. Wątek ten z powodu różnicy wieku między kochankami i siły łączącego ich uczucia przypomina, przy całej różnicy klas, „Lolitę” Vladimira Nabokova. Podczas lektury często zdarza nam się wątpić w naiwność biednej Noli, dzięki czemu jej postać intryguje.

„Prawda o sprawie Harry’ego Queberta” mówi też o samym akcie pisania. Każdy rozdział poprzedza rada dana Marcusowi przez Harry’ego. Niestety nie są one szczególnie odkrywcze. Podobnie cała powieść – jest zaledwie perfekcyjną realizacją dobrych schematów. Wystarczy na bestseller, za mało na arcydzieło.

Paweł Niesiołowski